Het lijkt simpel; een racefiets gebruik je voor op de weg en een cyclocrossfiets gebruik je voor in het veld. Toch is voor veel mensen het verschil tussen een racefiets en een cyclocross fiets niet direct duidelijk. Is een cyclocrossfiets niet gewoon een racefiets met dikkere banden? Nee, er zijn een aantal belangrijke verschillen waarvan we de belangrijkste hier zullen noemen.
De pedalen
Een belangrijk verschil tussen een racefiets en een cyclocrossfiets zien we in de pedalen. Op de racefiets wordt vaak gebruik gemaakt van een pedaal waar je met een plaatje in vastklikt. Een bekend merk is Look, maar ook Mavic wordt door veel mensen gebruikt. Met de plaatjes van een racefietspedaal klik je volledig vast in het pedaal waarbij vrijwel geen speling overblijft. Voor het cyclocrossen zijn dergelijke pedalen echter niet geschikt. Zand en modder waar je in het veld mee te maken krijgt zorgen dat een klikpedaal voor de racefiets niet meer functioneert. Voor de cyclocrossfiets is het daarom gebruikelijk om speciaal ontwikkelde crosspedalen te gebruiken. Dit soort pedalen functioneren ook in smerige omstandigheden en het in- en uitklikken is gemakkelijker omdat de schoen óp het pedaal wordt geplaatst i.p.v. met een plaatje in het pedaal. Het bekendste merk pedalen voor de cyclocross fiets is SPD.
Frame en banden
Een echte cyclocrossfiets heeft een frame dat afwijkt van een racefiets. Het frame is versterkt en er is wat meer ruimte tussen het achterwiel en de buis. Hierdoor blijft zand en modder niet vastzitten. De voor- en achtervork zijn bij een cyclocrossfiets ook iets breder dan bij een racefiets. Dit heeft twee redenen. Er moet sowieso ruimte zijn voor de brede crossbanden waarmee de fiets is uitgerust, en ten tweede is het ook bij de vorken van belang dat modder niet ophoopt en voor hinder zorgt. De banden van de cyclocrossfiets zijn uiteraard breder en hebben meer profiel dan de banden van een racefiets. Hierdoor kan er gemakkelijker over gras, zand, modder en bospaden worden gereden. Crossbanden zijn meestal 3 tot 5 millimeter breder dan racebanden.
Versnellingen
Een belangrijk verschil tussen een cyclocrossfiets en een racefiets zien we als we de groep onder de loep nemen. Racefietsen hebben meestal een 10-speed groep (tien tandwielen achter) terwijl er bij een cyclocrossfiets vaak wordt gekozen voor een 9-speed groep. Hierdoor kan de ketting wat breder en dus sterker gemaakt worden en is er minder kans dat er vuil tussen de tandwielen sluipt. De tandwielen voor zijn meestal wat kleiner (dus minder tandjes) dan we gewend zijn bij een racefiets. Dit komt omdat je in het veld meestal een kleinere versnelling rond kunt krijgen dan op de weg. Je moet namelijk snel op kunnen trekken.
